Lichtjes, maar plots van richting veranderen is al genoeg om een gescheurde kruisband te veroorzaken. Het is sneller gebeurd dan de meeste mensen denken: spontaan ontwijken en van richting veranderen tijdens het hand- of basketballen is bijvoorbeeld een typische risicosituatie. Kruisbanden scheuren meestal door ongevallen tijdens het sporten, maar soms ook bij een dagelijkse beweging. Symptomen zijn pijn, zwellingen en een functionele instabiliteit van het kniegewricht. De behandeling hangt af van welk van beide kruisbanden is gescheurd en van eventuele bijkomstige blessures in het kniegewricht. In vele gevallen bestaat de behandeling uit fysiotherapie,bandages of orthesen, gerichte spieropbouw en pijnstillers. Niet zelden is ook een operatie nodig.
Oorzaken van een gescheurde kruisband
In elk kniegewricht zitten twee kruisbanden: de voorste en de achterste kruisband. Ze verbinden het dijbeen met het scheenbeen. Bij een zogenaamde gescheurde kruisband (kruisbandruptuur) is een van de kruisbanden in de knie deels of helemaal gescheurd. Door een val of een ongeval kunnen natuurlijk ook beide banden scheuren. De meest voorkomende oorzaken zijn verkeers- en sportongevallen. Zo scheurt de voorste kruisband vaak bij abrupte rembewegingen waarbij de knie gebogen is, het been zich in een lichte X-stand bevindt en de knie gelijktijdig naar buiten wordt gedraaid (valgus stress). Deze variant van de blessure komt bijzonder vaak voor bij skiën, voetballen en andere balsporten waarbij snel van richting moet worden veranderd.
De achterste kruisband daarentegen scheurt eerder door druk van buitenaf, bijvoorbeeld wanneer de gebogen knie tegen een tegenstander of bij een verkeersongeval tegen de wagen wordt gedrukt, tegen het dashboard bijvoorbeeld. Door die beweging raakt de achterste kruisband verrekt en kan die inscheuren. Meestal worden daarbij ook andere structuren van het kniegewricht beschadigd. Een scheur van de achterste kruisband komt aanzienlijk minder vaak voor dan een scheur van de voorste.
Symptomen van een gescheurde kruisband
Op het ogenblik dat een kruisband scheurt is een duidelijk knakgeluid te horen. De knie zwelt heel snel op en doet veel pijn. De pijn neemt al snel een beetje af, maar bij nieuwe belasting wordt ze meestal weer erger. Als de persoon in kwestie probeert te lopen is de knie instabiel en knikt ze weg naar de zijkant. Het been kan noch gestrekt noch gebogen worden. Bovendien kan zich een bloeduitstorting vormen. Soms treedt die ook pas later op. Ondanks die symptomen merkt niet iedereen meteen een gescheurde kruisband op: de wankele en instabiele manier van lopen valt echter zeker op door het wegknikken van het kniegewricht. Bovendien zijn er patiënten die ondanks hun gescheurde kruisband een functioneel stabiel kniegewricht hebben. De zogenaamde 'copers' kunnen het structurele tekort met hun spieren compenseren. De zogenaamde 'non-copers' slagen niet in die compensatie en hebben door de gescheurde kruisband een functioneel instabiel kniegewricht.
De scheur van de voorste kruisband wordt ook 'ACL' genoemd, die van de achterste 'PCL'.
Eerste hulp: de eerste maatregelen die getroffen moeten worden na een gescheurde kruisband zijn het been omhoog leggen, een drukverband aanleggen en de pijnlijke zone koelen.
Diagnose: gescheurde kruisband
De diagnose wordt gesteld aan de hand van de beschreven klachten en meerdere lichamelijke onderzoeken. Met behulp van een zogenaamde 'schuifladetest' kan de arts bijvoorbeeld vaststellen of de voorste dan wel de achterste kruisband getroffen is: als het scheenbeen zoals een schuiflade tot voorbij een zeker punt naar voren getrokken kan worden terwijl het kniegewricht gebogen is, dan is de voorste kruisband gescheurd (positieve voorste schuiflade). De achterste kruisband is gescheurd als het scheenbeen naar achteren kan worden verschoven (positieve achterste schuiflade). Om uitsluitsel te geven over de diagnose en verdere letsels aan het kniegewricht uit te sluiten, kunnen röntgenfoto's worden genomen en een magnetische resonantie imaging (MRI) worden uitgevoerd. In uitzonderlijke gevallen wordt een kijkoperatie van het kniegewricht (artroscopie) uitgevoerd puur om de diagnose te stellen. Dit wordt meestal overwogen als ondersteunende behandelingsmogelijkheid tijdens een operatie, bijvoorbeeld bij het vervangen van een gescheurde kruisband.
Behandeling van een gescheurde kruisband
De behandeling van een gescheurde kruisband heeft als doel de pijn te verzachten, het kniegewricht te stabiliseren en het prestatievermogen te herstellen.
De eerste maatregelen die getroffen moeten worden na een gescheurde kruisband zijn:
- Het been omhoog leggen
- Drukverband
- Koelen
De keuze van de therapiemethode hangt af van de ernst van de blessure en de sportieve activiteit. Gerichte spieropbouw kan bij een scheur in de achterste kruisband en bij iemand die weinig aan sport doet al voldoende zijn om het kniegewricht te stabiliseren. Ter ontlasting en stabilisatie van het kniegewricht kunnen tijdens deze periode speciale kniespalken (orthesen) worden gedragen.
Een operatie wordt doorgaans uitgevoerd bij een scheur in de voorste kruisband en bij patiënten die heel veel aan sport doen. Ze vindt meestal zo'n vier tot zes weken na het ongeval plaats. Aangezien het hechten van de gescheurde kruisband vaak niet zulke goede uitzichten biedt, wordt hij tussen knieschijf en scheenbeen (patellapees) vervangen door een deel van de pees afkomstig van de patellapees of de hamstrings. Na de operatie worden de dijspieren gericht opgebouwd door fysiotherapie. De knie mag zo'n zes tot twaalf weken lang niet volledig worden belast. Daarom kan een speciale orthese het gewricht extra ondersteunen.
Stabilisatie van het kniegewricht bij een gescheurde kruisband
Na een knieoperatie kan het kniegewricht functioneel nog heel instabiel zijn. Bij aanhoudende pijn aan het kniegewricht of na een knieoperatie kunnen medische orthesen het gewricht stabiliseren en zo het genezingsproces bespoedigen. De SecuTec Genu is een functionele orthese die het kniegewricht van buitenaf stabiliseert. Ze kan individueel worden aangepast en is gemaakt van licht en stabiel materiaal. Ademende kussentjes die goed op hun plaats blijven zitten, zorgen bovendien voor een goede ondersteuning van het been.Het aanleggen van de SecuTec® Genu is eenvoudig en pijnloos: de knieorthese wordt simpelweg aan de voorkant van het been aangelegd, waardoor de knie niet ver gebogen hoeft te worden bij het aanleggen.Om beschermd en beweeglijk weer uw dagelijkse routine te kunnen opnemen biedt de SecuTec Genu optimaal comfort en de beste functionaliteit. Ze combineert de voordelen van bandage en orthese. De SofTec Genu knieorthese heeft 'intelligente' scharnieren aan de zijkant die zich automatisch op uw persoonlijke draaias afstellen. De belasting van de knie wordt geminimaliseerd en de pijn verzacht. Daarom is de orthese ook bij topsporters een gewaardeerd hulpmiddel voor een snelle genezing.
ZOEK VERKOOPPUNT
Vind een verkooppunt bij u in de buurt en laat u adviseren.
